Astım Nedir, Belirtileri, Tedavisi

Astım Nedir?

Astım, akciğerlerdeki hava yollarının kronik inflamatuar bir hastalığıdır. Bu inflamasyon, hava yollarının daralmasına (bronkokonstriksiyon), şişmesine ve aşırı mukus üretimine neden olur. Sonuç olarak, astımlı bireylerde nefes darlığı, hırıltı, öksürük ve göğüste sıkışma gibi semptomlar ortaya çıkar. Astımın kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Alerjenler (polen, ev tozu akarları, hayvan tüyü), hava kirliliği, sigara dumanı, soğuk hava ve solunum yolu enfeksiyonları gibi tetikleyiciler, astım semptomlarını şiddetlendirebilir.

Astım Belirtileri ve Semptomları

Astımın belirtileri kişiden kişiye ve zaman zaman değişiklik gösterebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Nefes darlığı: Özellikle fiziksel aktivite sırasında veya gece artabilir.
• Hırıltı: Nefes alıp verirken duyulan ıslık sesi.
• Öksürük: Özellikle gece veya sabah erken saatlerde kuru öksürük.
• Göğüste sıkışma: Göğüste baskı veya ağırlık hissi.

Erken Dönem Belirtileri: Hafif öksürük, hafif nefes darlığı, egzersiz sırasında normalden daha çabuk yorulma. İleri Dönem Belirtileri: Şiddetli nefes darlığı, konuşmakta zorlanma, morarma (siyanoz), bilinç kaybı (acil tıbbi müdahale gerektirir).

Astım Nasıl Ortaya Çıkar?

Astımın oluşumunda birçok faktör rol oynar. Genetik yatkınlık, alerjik reaksiyonlar ve çevresel tetikleyiciler önemli rol oynar. Hava yollarının kronik inflamasyonu, bronşların aşırı duyarlılığına ve daralmasına yol açar.

• Risk Faktörleri:
• Ailede astım öyküsü: Genetik yatkınlık astım riskini artırır.
• Alerjik rinit veya egzama: Alerjik hastalıklar astım riskini artırabilir.
• Çevresel alerjenlere maruz kalma: Polen, ev tozu akarları, hayvan tüyü gibi alerjenlere maruz kalmak.
• Sigara dumanına maruz kalma: Hem aktif hem de pasif sigara içiciliği astım riskini artırır.
• Hava kirliliği: Hava kirliliği astım semptomlarını şiddetlendirebilir ve astım gelişimine katkıda bulunabilir.
• Obezite: Obezite astım riskini artırabilir.

Astım Tedavi Yöntemleri

Astımın tedavisi, semptomları kontrol altına almak ve atakları önlemeyi amaçlar. Tedavi genellikle ilaçlar ve tetikleyicilerden kaçınmayı içerir.

Medikal Tedavi

İlaçlar:

• Kontrol Edici İlaçlar: Hava yollarındaki inflamasyonu azaltarak astım semptomlarını önlemeye yardımcı olurlar. Genellikle inhaler kortikosteroidler (ICS) veya uzun etkili beta-agonistleri (LABA) içerirler.
• Rahatlatıcı İlaçlar (Kurtarıcı İlaçlar): Hava yollarını hızla açarak nefes darlığı ve hırıltı gibi semptomları gidermeye yardımcı olurlar. Genellikle kısa etkili beta-agonistleri (SABA) içerirler.
• Biyolojik İlaçlar: Şiddetli astımı olan ve diğer tedavilere yanıt vermeyen hastalarda kullanılabilirler.

Astım Eylem Planı: Doktorunuzla birlikte bir astım eylem planı geliştirmek, semptomlarınızı nasıl yönetmeniz gerektiğini ve ne zaman tıbbi yardım almanız gerektiğini anlamanıza yardımcı olur.

Astım Nasıl Önlenir?

Astımı tamamen önlemek mümkün olmasa da, semptomları kontrol altına almak ve atakları önlemek için bazı önlemler alınabilir:

• Tetikleyicilerden Kaçınma: Alerjenler, hava kirliliği, sigara dumanı gibi tetikleyicilerden uzak durun.
• Alerji Testi: Alerjilerinizi belirlemek için alerji testi yaptırın ve alerjenlerden kaçının.
• Grip Aşısı: Grip ve diğer solunum yolu enfeksiyonlarından korunmak için düzenli olarak grip aşısı olun.
• Sigarayı Bırakma: Sigara içiyorsanız, bırakmak astım semptomlarını iyileştirebilir.
• Hava Kalitesini İzleme: Hava kirliliğinin yüksek olduğu günlerde dışarı çıkmaktan kaçının.
• Sağlıklı Yaşam Tarzı: Sağlıklı beslenin, düzenli egzersiz yapın ve ideal kilonuzu koruyun.