Tüberküloz (Verem) Nedir, Belirtileri, Tedavisi

Güncel ve güvenilir tıbbi bilgiler • Uzman doktorlar tarafından onaylanmıştır

Tüberküloz (Verem) Nedir?

Tüberküloz (Verem), Mycobacterium tuberculosis adlı bakterinin neden olduğu, genellikle akciğerleri etkileyen bulaşıcı bir hastalıktır. Ancak, lenf bezleri, kemikler, beyin, böbrekler ve diğer organlar da dahil olmak üzere vücudun herhangi bir yerinde de görülebilir. Tüberküloz, öksürme, hapşırma veya konuşma yoluyla havaya yayılan bakterileri içeren damlacıkların solunmasıyla bulaşır. Herkes tüberküloza yakalanabilir, ancak bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler (örneğin HIV/AIDS hastaları, diyabet hastaları, organ nakli yapılanlar) ve küçük çocuklar daha yüksek risk altındadır.

Tüberküloz (Verem) Belirtileri ve Semptomları

Tüberkülozun belirtileri, enfeksiyonun nerede olduğuna bağlı olarak değişebilir. Akciğer tüberkülozunun en yaygın belirtileri şunlardır:

  • Üç haftadan uzun süren öksürük

  • Göğüs ağrısı

  • Kanlı balgam çıkarma

  • Yorgunluk

  • İştahsızlık

  • Kilo kaybı

  • Ateş

  • Gece terlemeleri

Tüberküloz vücudun diğer bölgelerinde ise, belirtiler etkilenen organa göre değişir. Örneğin, lenf bezi tüberkülozunda lenf bezlerinde şişlik, kemik tüberkülozunda kemik ağrısı ve beyin tüberkülozunda baş ağrısı, nöbetler ve bilinç değişiklikleri görülebilir.

Tüberküloz (Verem) Nasıl Ortaya Çıkar?

Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis bakterisinin neden olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır. Bakteri genellikle havadan solunum yoluyla vücuda girer. Enfekte bir kişi öksürdüğünde, hapşırdığında veya konuştuğunda, havaya bakteri içeren küçük damlacıklar yayılır. Bu damlacıkları soluyan başka bir kişi enfekte olabilir. Enfeksiyon geliştikten sonra, bakteri akciğerlerde çoğalmaya başlar. Bağışıklık sistemi genellikle bakterileri kontrol altında tutar, ancak bazen bakteri aktif tüberküloza neden olacak kadar çoğalabilir.

Başlıca risk faktörleri şunlardır:

  • HIV/AIDS: HIV, bağışıklık sistemini zayıflatarak tüberküloz riskini önemli ölçüde artırır.

  • Diyabet: Diyabet, bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve tüberküloz riskini artırabilir.

  • Organ nakli: Organ nakli yapılan kişiler, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanmak zorunda olduklarından tüberküloz riski altındadır.

  • Kötü beslenme: Yetersiz beslenme, bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve tüberküloz riskini artırabilir.

  • Madde bağımlılığı: Madde bağımlılığı, bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve tüberküloz riskini artırabilir.

  • Tüberküloz hastasıyla yakın temas: Tüberküloz hastasıyla aynı evde yaşayan veya yakın temasta bulunan kişiler enfekte olma riski altındadır.

Tüberküloz (Verem) Tedavi Yöntemleri

Tüberküloz genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir. Tedavi süresi genellikle 6 ila 9 ay sürer. Tedaviye uyum çok önemlidir, aksi takdirde bakteri direnç geliştirebilir ve tedavi daha zor hale gelebilir.

Medikal Tedavi

Tüberküloz tedavisinde kullanılan en yaygın ilaçlar şunlardır: izoniazid, rifampisin, pirazinamid ve etambutol. Bu ilaçlar genellikle birlikte kullanılır ve tedavi süresince düzenli olarak doktor kontrolü gereklidir. İlaçların yan etkileri olabilir, bu nedenle doktorunuzla herhangi bir yan etkiyi konuşmanız önemlidir.

Cerrahi tedavi, genellikle tüberkülozun komplikasyonları (örneğin, akciğerde büyük bir kavite oluşması) durumunda nadiren gereklidir. Doğal tedavi yöntemleri, tıbbi tedaviye ek olarak bağışıklık sistemini güçlendirmek ve genel sağlığı iyileştirmek için kullanılabilir. Bunlar arasında sağlıklı beslenme, yeterli uyku ve stresten kaçınma yer alır.

Tüberküloz (Verem) Nasıl Önlenir?

Tüberkülozdan korunmanın en etkili yolu, enfekte kişilerle teması önlemektir. Ayrıca, aşağıdaki önlemler de alınabilir:

  • BCG aşısı: BCG aşısı, tüberkülozdan korunmaya yardımcı olabilir, ancak etkinliği tam değildir. Genellikle bebeklere ve küçük çocuklara uygulanır.

  • Sağlıklı yaşam tarzı: Sağlıklı beslenme, yeterli uyku ve düzenli egzersiz, bağışıklık sistemini güçlendirerek tüberküloz riskini azaltabilir.

  • Tüberküloz taraması: Tüberküloz riski yüksek olan kişiler (örneğin, HIV/AIDS hastaları, tüberküloz hastasıyla yakın temasta bulunanlar) düzenli olarak tüberküloz taramasından geçmelidir.

  • Havalandırma: Kapalı ortamlarda iyi havalandırma, tüberküloz bakterilerinin yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir.